Lãnh đạo cảm xúc là gì? Cách ứng dụng trong quản lý nhân sự

Có 6 “phong cách lãnh đạo cảm xúc” rất hữu ích trong các hoàn cảnh khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá và hướng dẫn bạn cách phát triển các kỹ năng cần thiết để sử dụng từng phong cách một cách hiệu quả.

Hãy nhớ lại về người sếp tốt nhất mà bạn từng có. Điều gì đã khiến cho việc làm việc với người đó trở nên bổ ích như vậy?

Có thể người quản lý của bạn rất vui và hào hứng với công việc của mình, và điều đó cũng khiến bạn cảm thấy vui và hào hứng. Anh ấy không bao giờ tức giận khi có vấn đề, thay vào đó, anh ấy tập trung vào việc tìm ra các giải pháp khả thi. Anh ấy tự tin, nhưng luôn sẵn sàng lắng nghe ý kiến của người khác. Những điều này giúp bạn thêm yêu thích công việc của mình và luôn thể hiện tốt.

Bây giờ, hãy nghĩ về người sếp tồi tệ nhất mà bạn từng gặp: người nóng tính, đưa ra những yêu cầu phi thực tế mà không cho bạn biết lý do tại sao. Chắc chắn, bạn đã làm việc chăm chỉ, nhưng chỉ vì bạn sợ mà không làm được. Anh ấy đạt được kết quả trong thời gian ngắn, nhưng các thành viên trong nhóm của anh ấy đã sớm kiệt sức và tình trạng hỗn loạn của nhân viên rất cao.

Sự tương phản giữa hai ví dụ về các nhà quản lý là rõ ràng. Nghiên cứu khoa học cho thấy trạng thái cảm xúc của một nhà lãnh đạo có thể tác động đến tất cả mọi người trong tổ chức. Nó có thể gây ra một phản ứng dây chuyền, không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn cả năng suất và lợi nhuận.

Vì vậy, với tư cách là một nhà lãnh đạo, phát triển mức độ cao hơn của trí tuệ cảm xúc (EI) là một kỹ năng kinh doanh quan trọng. Emotional intelligent (EI) là khả năng quản lý cảm xúc của chính mình và đọc hiểu người khác.

Lãnh đạo cảm xúc là gì? 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc, cách áp dụng và phát triển trong quản trị nhân sự

Lãnh đạo cảm xúc trong quản trị nhân sự là phương pháp mà lãnh đạo sẽ điều hướng cảm xúc của các thành viên trong nhóm, thúc đẩy tinh thần làm việc chung để hoàn thành mục tiêu của tổ chức.

Có 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc. Mỗi phong cách có ảnh hưởng khác nhau đến cảm xúc của con người và có điểm mạnh và điểm yếu trong các tình huống khác nhau.

Trong đó, 4 phong cách (Định hướng, Khai vấn, Kết nối và Dân chủ) thúc đẩy sự hòa hợp và tạo ra kết quả tích cực. Tuy nhiên, hai cách còn lại (Chỉ huy và Làm mẫu) có thể tạo ra căng thẳng, bạn chỉ nên sử dụng chúng trong những trường hợp cụ thể.

Có 1 điểm lưu ý, không nên chỉ sử dụng duy nhất một phong cách. Thay vào đó, hãy sử dụng 6 phong cách thay thế cho nhau. Chọn phong cách lãnh đạo cảm xúc tốt nhất tùy theo tình huống bạn đang đối mặt.

Ngoài lãnh đạo theo cảm xúc, bạn có thể có nhiều phong cách lãnh đạo khác. Đọc thêm bài viết của chúng tôi để khám phá.

1. Lãnh đạo Định hướng

Một cách ngắn gọn, lãnh đạo định hướng có thể gói gọn trong khẩu hiệu: “Anh em xông lên!”

Lãnh đạo Định hướng là tạo ra cảm hứng. Với việc nói cho các thành viên trong tổ chức về mục tiêu, định hướng nhưng không chỉ định con đường sẽ đi tới mà khuyến khích các thành viên trong nhóm sử dụng ý tưởng của mình để đạt được mục tiêu.

Trường hợp sử dụng:

Lãnh đạo Định hướng sẽ hiệu quả nhất khi tổ chức của bạn có một tầm nhìn mới/hướng đi mới, hoặc khi bạn cần quản lý thay đổi. Tuy nhiên, lãnh đạo cảm hứng sẽ kém hiệu quả khi bạn làm việc với một nhóm có nhiều kinh nghiệm hơn bạn. Trong trường hợp này, lãnh đạo dân chủ có nhiều khả năng hiệu quả hơn.

Lãnh đạo Định hướng có thể tạo ra kết quả tích cực nhất trong tất cả sáu phong cách lãnh đạo theo cảm xúc. Nhưng nó cũng có thể trở nên hống hách nếu bạn sử dụng nó quá nhiều.

Cách phát triển:

Để phát triển phong cách lãnh đạo Định hướng, hãy tập trung vào việc nâng cao chuyên môn, tầm nhìn, sự tự tin và đồng cảm. Giúp nhân viên của bạn thấy sự hào hứng và tích cực của bạn với những đổi mới. Bạn cũng cần thuyết phục người khác về tầm nhìn của mình, vì vậy hãy tập trung cải thiện kỹ năng giao tiếp và thuyết trình.

Áp dụng vào thực tế:

Ví dụ, để đạt được mục tiêu bán hàng, bạn quyết định cải tiến cách bộ phận của bạn kết nối với khách hàng mới. Các kỹ thuật và quy trình bạn phát triển hoàn toàn khác với hệ thống nhân viên đã quen thuộc và bạn lo ngại rằng nhóm sẽ không thể chống lại sự thay đổi.

Tuy nhiên, bạn thực sự hào hứng với quy trình mới và tin tưởng rằng những thay đổi này sẽ thúc đẩy tinh thần và năng suất của các thành viên trong nhóm. Bạn áp dụng phương pháp Định hướng để giúp họ thực hiện ý tưởng của bạn.

Khi các thành viên trong nhóm tiếp nhận năng lượng, sự phấn khích và chân thành của bạn, họ cũng sẽ hào hứng. Bạn truyền đạt rõ ràng tầm nhìn và động lực của mình, đồng thời thể hiện sự đồng cảm bằng cách giải thích cách sự thay đổi mang lại lợi ích cho mọi người. Các thành viên biết việc sử dụng hệ thống mới là tùy thuộc vào họ, và họ sẵn sàng học các kỹ năng mới.

2. Lãnh đạo Khai Vấn

Lãnh đạo khai vấn, mô tả một cách ngắn gọn: “Mọi người cùng thử làm cái này nhé”

Phong cách lãnh đạo Khai vấn kết nối các mục tiêu và giá trị cá nhân của các thành viên trong nhóm với các mục tiêu của tổ chức. Phong cách này mang tính đồng cảm và khuyến khích, bạn có thể sử dụng nó khi cần tập trung vào việc phát triển con người trong tổ chức để đạt được thành công trong tương lai.

Phong cách này chú trọng những cuộc trò chuyện sâu có thể ít liên quan đến công việc hiện tại của mọi người, thay vào đó, tập trung vào các kế hoạch cuộc sống dài hạn và cách những kế hoạch này kết nối với sứ mệnh của tổ chức.

Phong cách này có tác động tích cực. Nó thiết lập mối quan hệ và sự tin tưởng, đồng thời tăng động lực cho nhân viên.

Trường hợp sử dụng:

Sử dụng the coaching leadership style khi bạn có một thành viên trong nhóm cần được giúp đỡ để xây dựng các kỹ năng dài hạn; hoặc khi bạn cảm thấy thành viên nào đó bị bỏ lại phía sau, có xu hướng xa rời tổ chức và bạn có thể giúp họ thông qua việc cố vấn hoặc định hướng cho họ.

Tuy nhiên, phong cách này có thể thất bại khi được sử dụng với một nhân viên không nỗ lực, hoặc với người cần nhận quá nhiều chỉ đạo và phản hồi. Trong những trường hợp này, cách lãnh đạo phong cách Làm mẫu hoặc Chỉ huy có thể hiệu quả hơn.

Cách phát triển:

Để phát triển phong cách Khai vấn, hãy học cách khai vấn và cố vấn. Tìm hiểu những người trong nhóm của bạn cũng rất quan trọng. Khi bạn hiểu họ, bạn có thể biết rõ hơn khi nào họ cần hướng dẫn hoặc lời khuyên.

Áp dụng vào thực tế:

Nam, một nhân viên mới trong nhóm của bạn, đang gặp khó khăn trong việc thích nghi với vai trò mới. Anh ấy làm tại tổ chức 1 tháng nhưng vẫn không hài lòng – theo đánh giá của bạn. Công ty yêu cầu làm việc tại văn phòng, khiến Nam cảm thấy mất quyền tự do khi không được làm việc từ xa – điều anh ấy đã có khi làm việc tại công ty cũ. Bạn cũng cảm giác rằng anh ấy muốn một vị trí cao hơn.

Bạn gặp Nam và giúp anh ấy thấy rằng làm việc tại văn phòng có những lợi thế khác biệt so với làm việc tại nhà. Ví dụ, có mặt tại văn phòng giúp anh ấy gắn kết với nhóm, xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp – những người có thể trở thành đồng minh chiến lược trong tương lai. Bạn cũng khuyến khích anh ấy sử dụng thư viện của tổ chức, nơi anh ấy có thể ghé thăm vào giờ nghỉ trưa để học các kỹ năng cần thiết để thăng tiến.

Để truyền cảm hứng và động lực cho Nam, bạn giao cho anh ấy những dự án sẽ nâng cao kỹ năng và nền tảng kiến thức của anh ấy. Thay vì choáng ngợp, anh ấy sẽ thể hiện sự phấn khích và nhiệt tình với cơ hội.

Sau cuộc nói chuyện của bạn, Nam tiếp thu lời khuyên và bắt đầu tận dụng thời gian ở văn phòng. Anh ấy làm việc trong các dự án của mình với sự cống hiến, gây ấn tượng với cả bạn và sếp của bạn.

3. Lãnh đạo Kết nối

Một lãnh đạo theo phong cách kết nối tin rằng: “Con người là trên hết”

Phong cách lãnh đạo Kết nối thúc đẩy sự hòa hợp trong nhóm và nhấn mạnh các kết nối cảm xúc. Nó kết nối mọi người bằng cách khuyến khích hòa nhập và giải quyết xung đột. Để sử dụng phong cách này, bạn cần phải coi trọng cảm xúc của người khác và có nhận thức mạnh mẽ về nhu cầu cảm xúc của họ.

Trường hợp sử dụng:

Sử dụng phong cách này bất cứ khi nào có căng thẳng hoặc xung đột trong nhóm; khi niềm tin đã bị phá vỡ; khi nhân viên cần được động viên trong thời gian căng thẳng.

Cách phát triển:

Các nhà lãnh đạo sử dụng phong cách lãnh đạo theo cảm xúc kiểu Kết nối rất tập trung vào cảm xúc. Vì vậy, hãy học cách giải quyết xung đột và cách lạc quan.

Áp dụng vào thực tế:

Sau một năm khó khăn, cấp trên của Nga đã bị sa thải. Mặc dù anh ấy rất thành thạo công việc của mình, nhưng phong cách quản lý rất độc tài. Không quan trọng anh ta phải làm gì hay anh ta tổn thương cảm xúc của ai, đạt được các mục tiêu của bộ phận là ưu tiên hàng đầu của anh ta.

Nga đã được yêu cầu thay thế vị trí của anh ấy. Mặc dù rất vui vì có cơ hội tốt, tuy nhiên cô ấy hiện đang phụ trách một đội giàu cảm xúc và thiếu lòng tin. Cô ấy quyết định tập trung vào nhu cầu cảm xúc của nhóm trước khi thực hiện bất kỳ công việc, mục tiêu của bộ phận và các dự án trong tương lai.

Một vài cuộc gặp đầu tiên cô ấy chỉ dành để nói chuyện, cô ấy cho phép mọi người cởi mở hơn về cảm giác của sếp cũ đối với họ. Họ được phép có thời gian để trút giận và bày tỏ sự thất vọng. Họ nhanh chóng nhận ra rằng, mặc dù trải qua những khoảng thời gian khó khăn của riêng mình, nhưng họ đều có những cảm xúc giống nhau.

Sau hai buổi họp, không khí trong đội đã tốt hơn và cởi mở hơn với mối quan hệ mới. Bởi vì nhu cầu cảm xúc của mọi người đã được đáp ứng trước, nên giờ đây họ sẵn sàng tập trung vào các dự án và mục tiêu mới.

4. Lãnh đạo Dân chủ

Người lãnh đạo Dân chủ thường nói “Bạn nghĩ thế nào?”

Phong cách lãnh đạo Dân chủ tập trung vào sự cộng tác. Lãnh đạo sử dụng phong cách này tích cực tìm kiếm ý kiến đóng góp từ các thành viên trong nhóm, họ coi trọng lắng nghe hơn chỉ đạo.

Trường hợp sử dụng

Phong cách này được sử dụng tốt nhất khi bạn cần đưa nhóm của mình lên ý tưởng hoặc xây dựng sự đồng thuận. Nó cũng hiệu quả khi bạn cần ý kiến đóng góp của nhóm.

Phong cách lãnh đạo Dân chủ không nên được sử dụng với những người thiếu kinh nghiệm, thiếu năng lực hoặc không có dữ liệu đủ để ra ý kiến. Tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến đóng góp từ các thành viên trong nhóm, những người có động lực, kiến thức và năng lực.

Cách phát triển

Để phát triển phong cách lãnh đạo Dân chủ, hãy cho nhóm của bạn tham gia giải quyết vấn đề và ra quyết định, đồng thời dạy họ những kỹ năng cần thiết để làm điều này. Cố gắng cải thiện kỹ năng lắng nghe và thúc đẩy tích cực của bạn.

Áp dụng vào thực tế:

Bộ phận của bạn đã thua lỗ trong hai quý vừa qua và bạn muốn lật ngược tình thế. Nếu bạn không thể sớm tìm ra cách làm cho bộ phận của mình có lãi, thì sẽ phải thực hiện một điều gì đó để ngăn chặn khoản lỗ.

Bạn biết rằng các thành viên trong nhóm nhận thức được những vấn đề mà bạn đang gặp phải và họ cũng đang lo lắng về tương lai. Có rất nhiều người tài năng, có kinh nghiệm và khả năng trong nhóm của bạn, và bạn quyết định rằng sự nỗ lực hợp tác có thể mang lại những ý tưởng mới. Hơn nữa, nó có thể mang lại cho nhóm cảm giác rằng họ đang đóng góp tích cực vào việc giải quyết vấn đề.

Bạn lên lịch một cuộc họp với nhóm của mình để thảo luận về tình hình, dành một tuần để chuẩn bị. Tại cuộc họp, bạn yêu cầu mọi người trình bày ý tưởng của họ. Trong phần còn lại của cuộc họp, bạn chỉ lắng nghe.

Các thành viên trong nhóm thảo luận về các ý tưởng được chọn và bạn đạt được sự đồng thuận về những việc cần làm tiếp theo.

5. Lãnh đạo Làm mẫu

Câu cửa miệng của nhà lãnh đạo Làm mẫu là “Hãy làm giống như tôi”.

Phong cách lãnh đạo Làm mẫu tập trung vào hiệu suất và mục tiêu. Họ mong đợi sự xuất sắc từ nhân viên, thậm chí thường sẽ tự nhảy vào công việc để đảm bảo rằng nhóm đạt được mục tiêu

Phong cách này không “bắt chước” những người làm việc kém – tất cả mọi người đều được làm mẫu theo một tiêu chuẩn cao.

Mặc dù đây có thể là một phong cách hiệu quả cho công việc, nhưng nó có thể có tác động tiêu cực đến nhóm, dẫn đến kiệt sức và tỷ lệ nghỉ việc cao.

Trường hợp sử dụng:

Hãy thử phong cách lãnh đạo Làm mẫu khi bạn cần nhanh chóng nhận được kết quả chất lượng cao từ một nhóm có động lực tốt

Cách phát triển:

Vì phong cách lãnh đạo cảm xúc kiểu Làm mẫu tập trung vào hiệu suất cao, hãy học cách cải thiện chất lượng công việc của nhóm bạn (sử dụng các kỹ thuật như Six Sigma và Kaizen). Đào tạo bài bản cho nhân viên của bạn về quy trình, công cụ, cách thức làm việc, huấn luyện họ nâng cao hiệu suất để khiến họ năng suất nhất có thể.

Bạn có thể cần cải thiện kỹ năng tạo động lực của mình, nhờ vậy, bạn sẽ nhận được kết quả tốt nhất từ nhân viên.

Áp dụng vào thực tế:

Mặc dù sắp đến ngày lễ, nhưng sếp của bạn đang thúc giục bạn cải thiện số lượng của nhóm chỉ trong vài tuần cuối năm. Các thành viên trong nhóm của bạn có động lực và khả năng, nhưng họ cũng mệt mỏi. Họ không mong đợi một cú hích vào phút cuối ngay trước khi được nghỉ ngơi.

Bạn quyết định phải đạt mục tiêu bằng mọi cách. Bạn biết họ có thể giải quyết được áp lực và nếu đạt được các mục tiêu về hiệu suất, họ sẽ được thưởng một khoản tiền lớn cuối năm. Vì thế, bạn thúc đẩy tinh thần họ một lần nữa, yêu cầu mọi người làm việc thêm giờ để đảm bảo thành công. Bạn cũng làm việc nhiều giờ hơn và giúp đỡ bất kỳ ai bị tụt lại phía sau.

Bạn biết rằng mục tiêu này là một yêu cầu lớn và nó có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhóm của bạn trong thời gian ngắn; nhưng bạn quyết định rằng việc tuân thủ theo mong muốn của sếp vào dịp này là vì lợi ích tốt nhất của mọi người. Bạn biết giới hạn của nhóm mình và sẽ có lợi thế để từ chối nếu điều này xảy ra lần nữa, hoặc nếu yêu cầu của sếp tiếp tục tăng lên.

6. Lãnh đạo Chỉ huy

Người lãnh đạo Chỉ huy thường nói “hãy làm những gì tôi đã nói”.

Lãnh đạo Chỉ huy sử dụng cách tiếp cận chuyên quyền. Điều này thể hiện qua mệnh lệnh, sự đe dọa (thường không được nói ra) của xử lý kỷ luật và sự kiểm soát chặt chẽ.

Vậy nên, điều quan trọng cần nhớ là người dân ở các nước dân chủ quen có quyền kiểm soát cao đối với cuộc sống và công việc của họ, và lãnh đạo Chỉ huy có thể tước đi điều này. Hơn nữa, bởi vì phong cách lãnh đạo này thường bị lạm dụng, nó có thể gây ảnh hưởng tiêu cực sâu sắc đến một đội.

Trường hợp sử dụng:

Lãnh đạo chỉ huy được sử dụng tốt nhất khi có khủng hoảng trong nhóm, các thành viên trong nhóm đang có vấn đề, bạn cần một bước nhảy mới, khởi động lại nhanh, thúc lại tinh thần của toàn nhóm.

Cách phát triển:

Hãy thận trọng khi sử dụng phong cách Chỉ huy. Hãy nhớ rằng, phong cách này rất dễ bị lạm dụng, và nó chỉ nên được sử dụng khi thực sự cần thiết.

Để làm việc hiệu quả trong những tình huống áp lực cao, hãy học cách quản lý khủng hoảng, tự suy nghĩ và đưa ra quyết định đúng đắn dưới áp lực.

Áp dụng vào thực tế:

Tiến vừa được biết rằng Giám đốc điều hành của anh ấy sẽ từ chức, tính đến ngày hôm nay. Là phó chủ tịch điều hành, anh ấy là người tiếp theo cho vị trí này. Nhưng hiện tại, hội đồng quản trị đang rối loạn. Mọi người đều đang cố gắng quyết định phải làm gì trước khi thị trường tài chính mở cửa và cổ phiếu giảm mạnh.

Tiến cố gắng cộng tác với một số đồng minh, nhưng mọi người đều có ý tưởng riêng về những gì cần phải xảy ra. Cả đội đang tranh cãi liên tục và Tiến nhận ra rằng sẽ không có việc gì được hoàn thành, trừ khi anh ấy dẫn dắt nhóm.

Tiến bắt đầu ra lệnh cho những người thân cận nhất – một cách hầu như không cần suy nghĩ. Giọng điệu của anh ấy chắc chắn và quyền lực, không có chỗ để tranh luận. Một cách nhanh chóng, căn phòng yên tĩnh trở lại và anh ấy vạch ra những gì cần phải thực hiện trong vòng vài giờ tới. Sự chủ động và tự chủ của anh ấy làm dịu đi nỗi sợ hãi của mọi người trong phòng, mọi việc được hoàn thành một cách nhanh chóng.

Khi cuộc khủng hoảng qua đi, Tiến chuyển sang phong cách lãnh đạo dân chủ hơn, tôn trọng kinh nghiệm và chuyên môn của đội ngũ điều hành của mình.

Tổng kết về lãnh đạo cảm xúc

Mỗi phong cách lãnh đạo cảm xúc hoạt động tốt nhất trong các tình huống khác nhau, tác động khác nhau và tạo ra các kết quả khác nhau.

Bất kỳ ai cũng có thể học cách sử dụng những phong cách lãnh đạo theo cảm xúc này. Tuy nhiên, hãy cẩn thận để chọn cách phù hợp nhất với nhu cầu của nhóm và tình huống cụ thể.