Lương theo sản phẩm là gì và hướng dẫn cách tính chi tiết

Cách tính lương theo sản phẩm là hình thức trả tiền lương cho người lao động dựa vào số lượng, chất lượng sản phẩm mà họ làm ra theo thỏa thuận để thực hiện công việc đó. Ưu điểm của hình thức tính lương này đó chính là tạo động lực cho nhân viên tăng năng suất làm việc cũng như trình độ tay nghề của họ. Còn nhược điểm lớn nhất của trả lương theo sản phẩm đó chính là tạo ra xu hướng tâm lý “số lượng hơn chất lượng”.

Hiện nay có 4 loại hình thức tính lương theo sản phẩm gồm: cá nhân, tập thể, gián tiếp và có thưởng.  Cùng Acheckin tìm hiểu chi tiết về lương theo sản phẩm là gì và hướng dẫn cách tính lương chi tiết nhất trong bài viết sau.

Lương theo sản phẩm là gì?

Lương theo sản phẩm là hình thức trả lương mà người sử dụng lao động thực hiện cho người lao động căn cứ vào số lượng, chất lượng sản phẩm mà người sử dụng lao động yêu cầu người lao động làm ra và đơn giá sản phẩm được giao.

Tức là người lao động sẽ được nhận tiền lương dựa theo số sản phẩm do chính họ làm ra trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu số lượng sản phẩm làm ra càng cao thì tiền lương càng cao. Doanh nghiệp có thể trả lương theo thời gian định kỳ: theo ngày, theo tháng hoặc theo năm, tùy vào từng đơn vị khác nhau.

Phân loại

• Lương theo sản phẩm trực tiếp cá nhân: Là loại lương căn cứ vào số lượng sản phẩm thực tế đã hoàn thành và đơn giá tiền lương cho một sản phẩm đã được doanh nghiệp quy định.
• Lương theo sản phẩm tập thể: Là hình thức trả lương được áp dụng cho những công việc do nhiều người cùng thực hiện hoặc những loại công việc không xác định được kết quả cho mỗi cá nhân. Điều kiện áp dụng hình thức này trước hết phải xác định được số tiền lương mà cả nhóm được nhận hoặc đơn giá cho từng sản phẩm mà cả nhóm thực hiện.
• Lương theo sản phẩm gián tiếp: Số tiền người lao động nhận được sẽ phụ thuộc vào kết quả sản xuất của người lao động chính.
• Lương theo sản phẩm có thưởng: Doanh nghiệp sẽ trả lương theo số lượng sản phẩm đã hoàn thành cộng  thêm với số tiền thưởng do vượt mức, chất lượng tốt.

Kỳ hạn tính lương  

Điều 97 của Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ: Người lao động hưởng lương theo sản phẩm sẽ được trả lương theo thỏa thuận ban đầu của hai bên. Nếu công việc phải làm trong nhiều tháng thì hằng tháng được tạm ứng tiền lương theo khối lượng công việc đã làm trong tháng đó.

Kỳ hạn tính lương theo sản phẩm được hiểu đơn giản là số tiền mà người sử dụng lao động phải trả cho người lao động theo thời gian quy định của pháp luật hoặc theo hợp đồng thỏa thuận hợp pháp của hai bên. Kỳ hạn tính lương áp dụng cho đối tượng người lao động làm công việc chân tay trong các nhà máy hay công xưởng, công việc văn phòng và lao động trí óc như dịch thuật, nhân viên kinh doanh, MC…

Cách tính lương theo sản phẩm chuẩn và chính xác nhất

Tính lương sản phẩm cá nhân

Tính lương theo sản phẩm cá nhân sở hữu một số ưu điểm như:

• Tính lương theo sản phẩm cá nhân giống như sự khích lệ, tạo động lực cho người lao động làm việc. Từ đó giúp nâng cao năng suất vì tiền lương được trả theo năng lực của người lao động.
• Người lao động có thể chủ động tính được tiền lương của mình.

Bên cạnh đó, cách tính lương sản phẩm cá nhân cũng tồn tại nhược điểm:

• Người lao động có thể bỏ qua vấn đề đảm bảo chất lượng sản phẩm, họ chỉ tập trung vào số lượng để đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu công việc.
• Mức độ cạnh tranh cao, người lao động chạy theo lợi ích cá nhân mà hạn chế mất đi lợi ích tập thể.

Công thức tính lương theo sản phẩm:

Lương sản phẩm = Đơn giá sản phẩm x Tổng số sản phẩm sản xuất ra

Công thức tính đơn giá:

Đơn giá = (LCB + PC)/ MSI hoặc Đơn giá = (LCB + PC) x MTG

Trong đó:

• LCB: Lương cơ bản người lao động được trả khi làm việc.
• PC: Phụ cấp công việc cho người lao động.
• MSI: Tổng mức sản lượng mà người lao động làm ra trong một khoảng thời gian nhất định.
• MTG: Mức thời gian mà người lao động đã dùng để làm việc trong doanh nghiệp.

Ví dụ: Công ty A quy định đơn giá của 1 chiếc mũ ở công đoạn cắt là 6.000 VNĐ. Công nhân X tháng 8/2023 cắt được 2000 chiếc. Vậy tiền lương sản phẩm cá nhân của công nhân X là:

Lương sản phẩm = 6.000 x 2000 = 12.000.000 VNĐ

Tính lương sản phẩm tập thể

Ưu điểm của cách tính lương sản phẩm tập thể:

• Đảm bảo tính thống nhất trong quá trình tính lương.
• Xây dựng tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm cao cho bản thân người lao động trong cùng tập thể.

Việc tính lương sản phẩm tập thể cũng sẽ gây ra nhược điểm như:

• Cách tính lương sản phẩm tập thể thường sẽ gây ra tâm lý ỷ lại trong mối quan hệ giữa các cá nhân trong tập thể.
• Hình thức tính lương sản phẩm tập thể đôi khi sẽ tạo ra sự bất công giữa người làm ít và người làm nhiều.

Công thức tính lương sản phẩm tập thể: Tiền lương = Đơn giá x Sản lượng chung của cả tập thể

Công thức tính đơn giá: Đơn giá = Tổng LCV nhóm/ MSI hoặc Đơn giá = MTG x MLCBG

Trong đó:

• MLCBG: Tổng mức bình quân của cả nhóm làm được. Người lao động làm việc theo nhóm và hiệu suất công việc được tính theo nhóm sẽ áp dụng cách tính lương sản phẩm tập thể. Vì thế nên tổng tiền lương hàng tháng của mỗi cá nhân lao động sẽ căn cứ vào hiệu suất và tiến độ công việc của cả tập thể đó.
• Tổng LCV nhóm: Tổng lương công việc của cả nhóm.
• MSI: Tổng mức sản lượng mà người lao động làm ra trong một khoảng thời gian nhất định.
• MTG: Mức thời gian mà người lao động đã dùng để làm việc trong doanh nghiệp.

Ví dụ: Giả sử bạn là một nhân viên trong một xưởng sản xuất, và bạn là một phần của một nhóm làm việc để sản xuất sản phẩm A. Công ty tính lương cho cả tập thể dựa trên hiệu suất sản xuất của toàn bộ nhóm. Trong đó tổng LCV của nhóm là 5.000.000 VND,  MSI là 1000 sản phẩm A và sản lượng sản phẩm A của nhóm là 20.000.

Đơn giá = Tổng LCV nhóm / MSI= 5.000.000/1.000 = 5.000 VNĐ/sản phẩm A

Sử dụng công thức tính lương sản phẩm tập thể:

Tiền lương = Đơn giá x Sản lượng chung của cả tập thể = 5.000 x 20.000 = 100.000.000 VND

Tính lương sản phẩm gián tiếp

HÌnh thức trả lương theo sản phẩm gián tiếp có ưu điểm:

• Số tiền lương của người lao động nhận được sẽ phụ thuộc vào kết quả sản xuất của người sử dụng lao động chính.

Nhược điểm của cách tính lương sản phẩm gián tiếp bao gồm:

• Việc tính lương sản phẩm gián tiếp có thể làm cho người lao động hạn chế tính sáng tạo.
• Người lao động cá nhân không chủ động, tự giác trong công việc vì phụ thuộc quá nhiều vào người lao động chính.

Công thức tính lương sản phẩm gián tiếp:

Lương sản phẩm = Đơn giá sản phẩm phục vụ x Số sản phẩm đã đạt được

Ví dụ: Anh Nam là người làm việc trong công ty sản xuất giày thể thao. Trong đó đơn giá sản phẩm giày là 100.000 VNĐ/ 1 đôi giày và tháng 8 anh Nam đã sản xuất và đóng gói được 200 đôi giày thể thao. Vậy tiền lương sản phẩm gián tiếp của anh Nam là:

Lương sản phẩm = 100.000 x 200 = 20.000.000 VNĐ

Tính lương sản phẩm có thưởng

Ưu điểm của hình thức tính lương theo sản phẩm có thưởng là:

• Hình thức tính lương sản phẩm có thưởng tạo động lực cho người lao động làm việc tốt, nâng cao năng suất làm việc, sản phẩm chất lượng hơn.
• Người lao động sẽ cảm mình cần có trách nhiệm cao hơn với công việc hơn.

Nhược điểm của cách tính lương theo sản phẩm có thưởng:

• Hình thức tính lương có thưởng dẫn đến sự cạnh tranh cao trong doanh nghiệp.
• Nhiều người lao động sẵn sàng vì lợi ích cá nhân mà tìm cách hãm hại, chiếm đoạt công sức, lợi ích của người khác.

Công thức tính lương sản phẩm có thưởng:

Lương sản phẩm = LSP + (M x H/100 x LSP)

Trong đó:

• LSP: Lương sản phẩm cơ bản mà người lao động nhận được trong một tháng.
• M: % số tiền thưởng của người lao động so với mức lương sản phẩm cho 1% hoàn thành vượt mức sản lượng.
• H: Phần trăm chỉ số hoàn thành vượt mức sản lượng sản phẩm.

Ví dụ:  Giả sử bạn là quản lý một nhóm công nhân trong một nhà máy sản xuất sản phẩm A. Lương cơ bản cho mỗi công nhân là 10.000.000 VND/tháng và họ được trả thêm tiền thưởng nếu hoàn thành nhiều hơn 100% sản lượng kế hoạch.

Tiền thưởng được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm hoàn thành vượt mức sản lượng so với 1%. Trong đó:

• Lương cơ bản (lương sản phẩm) = 10.000.000 VND/tháng
• Sản lượng kế hoạch = 1.000 sản phẩm (sản phẩm A)
• Sản lượng thực tế sản xuất = 1.200 sản phẩm (sản phẩm A)
• Phần trăm chỉ số hoàn thành vượt mức sản lượng = (Sản lượng thực tế / Sản lượng kế hoạch) * 100% = (1.200 / 1.000) * 100% = 120%
• Phần trăm hoàn thành vượt mức sản lượng so với 1% = 120% – 100% = 20%
• % số tiền thưởng của người lao động so với mức lương sản phẩm cho 1% hoàn thành vượt mức sản lượng: 10.000.000 x 100% = 10.000.000 VNĐ

Tiền thưởng là: (M x H/100 x LSP) = [(20% x 10.000.000)/100 x 10.000.000] = 2.000.000 VNĐ

Lương sản phẩm có thưởng = Lương sản phẩm + Tiền thưởng = 10.000.000 + 2.000.000 = 12.000.000 VNĐ/tháng.

Ưu điểm và hạn chế của cách tính lương theo sản phẩm

Hình thức tính lương theo sản phẩm tồn tại một số ưu điểm và hạn chế như:

Ưu điểm

• Cách tính lương theo sản phẩm giống như cách tạo động lực, khuyến khích tinh thần làm việc hăng say của người lao động.
• Hỗ trợ nâng cao hiệu suất công việc cho người lao động vì chế độ tiền lương được trả đúng với năng lực làm việc của họ.

Hạn chế

• Không đề cao trách nhiệm bảo quản tài sản chung.
• Vì số lượng sản phẩm mà không chú trọng đến tiết kiệm nhiên liệu.
• Chất lượng sản phẩm làm ra có thế không được chú trọng.

Một số lưu ý về tính tiền lương theo sản phẩm

Khi chọn hưởng lương theo sản phẩm, người lao động vẫn sẽ được trả lương làm thêm theo giờ khi làm việc ngoài giờ. Với mỗi khung giờ sẽ có cách tính riêng: Làm thêm ngày thường, làm thêm ngày nghỉ, ngày lễ có hưởng lương.

Tiền lương làm thêm giờ ngày thường: Tiền lương = Đơn giá tiền lương sản phẩm ngày làm việc bình thường * mức ít nhất 150%.

Tiền lương làm thêm giờ vào cuối tuần: Tiền lương = Đơn giá tiền lương sản phẩm ngày -làm việc bình thường * mức ít nhất 200%.

Tiền lương làm thêm giờ ngày lễ có lương: Tiền lương = Đơn giá tiền lương sản phẩm ngày làm việc bình thường * mức ít nhất 300%.

Chúng tôi hi vọng rằng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lương theo sản phẩm là gì và cũng biết cách tính lương chính xác theo sản phẩm đã làm được. Nếu có bất kỳ điều gì thắc mắc, hãy comment xuống bên dưới bài viết để được giải đáp nhé.

Phần mềm tính lương theo sản phẩm ACheckin hỗ trợ doanh nghiệp đơn giản hóa quá trình tính lương cho nhân viên hiệu quả nhất. Phần mềm tính lương ACheckin hoàn toàn tự động, đầy đủ phiếu lương theo sản phẩm giúp người quản lý nhân sự, người làm lương dễ dàng cập nhật, đồng bộ hóa và chính xác nhất, giảm thiểu sai sót.